Biết bao tâm huyết bạn đã đổ vào 1 cuộc khởi nghiệp thì sẽ "xót xa" gấp 10 lần khi đứa con của mình bị khai tử. Và bạn đã bao giờ ngẫm ngĩ vì đâu ra "nông nổi" đó. Phải chăng bạn đã thiếu 1 kế hoạch kinh doanh bài bản. Thật vậy, để đạt hiệu quả cao, doanh nghiệp cần xác định đúng lĩnh vực kinh doanh, khách hàng mục tiêu và chiến lược thị trường.

Khi xây dựng được kế hoạch kinh doanh bài bản, bạn sẽ có sự chuẩn bi hơn và sẽ biết được liệu ý tưởng kinh doanh của bạn có khả thi hay không. Cần lưu ý, bạn không nên đi đường tắt, trừ phi bạn là người dày dạn kinh nghiệm và có đủ kiến thức về lĩnh vực bạn muốn kinh doanh.

Kế hoạch kinh doanh của bạn phải giải đáp được các câu hỏi: Lĩnh vực kinh doanh của bạn độc đáo như thế nào? Làm sao sản phẩm/dịch vụ của bạn thu hút được khách hàng? Những khác biệt cơ bản giữa công ty mới của bạn với các đối thủ cạnh tranh? Lý do chính khiến khách hàng muốn làm ăn với công ty bạn là gì?

1. Xác định lĩnh vực kinh doanh và tầm nhìn

Xác định tầm nhìn là điều vô cùng quan trọng. Vì đó sẽ là động lực cho hoạt động kinh doanh của bạn. Sau đây là những câu hỏi giúp bạn xác định được tầm nhìn và lĩnh vực kinh doanh:

- Khách hàng của bạn là ai?

- Lĩnh vực kinh doanh bạn tham gia?

- Sản phẩm/dich vụ mà bạn cung cấp?

- Kế hoạch phát triển của bạn?

- Lợi thế cạnh tranh chú yếu của bạn?

2. Đề ra mục tiêu

Nên viết ra danh sách các mục tiêu, trong đó mô tả ngắn gọn nhưng hành động cụ thể. Về cơ bản, có 2 nhóm: mục tiêu ngán hạn (từ 6-12 tháng) và mục tiêu dài hạn (có thể từ 2-5 năm). Nếu công ty của bạn mới thành lập, bạn phải nỗ lực nhiều hơn để đạt được các mục tiêu ngắn hạn. Vì một công ty mới thường phải trải qua giai đoạn nghiên cứu và phát triển, từ đó mới đưa ra nhưng dự đoán về kết quả có thể đạt được trong dài hạn.

Ghi rõ nhưng điều bạn muốn đạt được, càng cụ thể càng tốt. Hãy bắt đầu từ các mục tiêu cá nhân, sau đó liệt kê các mục tiêu kinh doanh của bạn bằng cách trả lời các câu hỏi: Là chủ doanh nghiệp, bạn muốn đạt được điều gì? Bạn muốn doanh nghiệp của bạn có quy mô như thế nào? Số lượng, chất lượng sản phẩm/dịch vụ và mức độ hài lòng của khách hàng? Lợt thế cạnh tranh chủ yếu của bạn? Sản phẩm/dịch vụ của bạn có thế tạo nên sự thay đổi đối với cuộc sống của khách hàng như thế nào?

3. Hiểu được khách hàng

Không một doanh nghiệp nào có thế đáp ứng nhu cầu của tất cả khách hàng. Vì thế, hãy suy xét kỹ đâu mới là khách hàng mục tiêu của bạn. Để xác định khách hàng mục tiêu, trước hết phải hiểu rõ các vấn đề:

Nhu cầu: Khách hàng tiềm năng của bạn có nhu cầu gì chưa được thỏa mãn? Công ty bạn đáp ứng những nhu cầu đó như thế nào?

Mong muốn: Tìm hiểu những khát vọng, mong ước của khách hàng. Khách hàng mua sản phấm/dịch vụ là để giải quyết một vấn đề nào đó. Vậy sản phẩm/dịch vụ của bạn có thể giải quyết được nhưng vấn đề gì của khách hàng?

Cảm nhận: Nắm bắt những cảm nhận tiêu cực lẫn tích cực của khách hàng về công ty của bạn và sản phẩm/dịch vụ mà bạn cung cấp. Điều này sẽ giúp bạn đạt được hiệu quả cao khi quảng bá, tiếp thị hình ảnh công ty.

4. Học từ đối thủ cạnh tranh

Bạn có thể học rất nhiều về việc kinh doanh bằng cách nhìn vào cách kinh doanh của các đối thủ. Trả lời tốt một số câu hỏi sau có thể giúp bạn học hỏi được từ các đối thủ và tập trung vào khách hàng của bạn:

- Bạn biết gì về thị trường mục tiêu của mình?

- Đối thủ của bạn là ai?

- Đối thủ của bạn tiếp cận thị trường như thế nào?

- Đối thủ của bạn có nhưng điểm yếu và điểm mạnh gì?

- Bạn có thể cải thiện, phát triển như thế nào dựa trên cách tiếp cận của đối thủ?

5. Tài chính

Bạn kiếm tiền như thế nào? Lợi nhuận có thể kiếm được là bao nhiêu? Hãy dành thời gian thực hiện các kế hoạch tài chính. Kế hoạch tài chính cũng phải tính cả khoản thời gian thu hồi đối với các khoản phải thu (khách hàng nợ) cũng như thời gian thanh toán đối với các khoản phải trả (nợ nhà cung cấp). Chẳng hạn, bạn phải trả tiền cho nhà cung cấp trong 30 ngày, nhưng phải đợi 45-60 ngày mới nhận được tiền thanh toán từ khách hàng. Một kế hoạch về dòng tiền sẽ cho bạn biết, bạn sẽ cần bao nhiêu vốn lưu động trong suốt thời gian thiếu hụt đó.

Một kế hoạch tài chính phải tập trung vào các yếu tố:

- Đầu tư ban đầu.

- Giả định: Những nhận định của bạn về thị trường, đối thủ, khách hàng, tài chính... Giả định càng chính xác, việc khởi nghiệp kinh doanh càng thuận lợi.

- Chi phí phải trả hằng tháng (có thể sẽ rất cao đối với một số doanh nghiệp)

- Dự báo doanh thu

- Tiền mặt tích lũy được

- Điểm hòa vốn

6. Vạch chiến lược marketing

Xây dựng chiến lược marketing gồm 4 bước:

Xác định thị trường mục tiêu: Xác định khách hàng mục tiêu hoặc thị trường mục tiêu của bạn. Tại hầu hết các công ty, 80% doanh thu đến từ 20% khách hàng của họ. Vì thế, bạn
cần tập trung thời gian và nỗ lực vào những khách hàng quan trọng nhất.

Xác định các thị trường mục tiêu tốt nhất: Mục đích của bước này là chỉ rõ hơn nữa và quyết định xem khách hàng nào có ảnh hưởng lớn nhất đến thành công của công ty và hướng các hoạt động marketing tập trung vào những khách hàng mục tiêu này.

Xác định các công cụ, chiến lược và phương pháp: Marketing chính là quá trình tìm kiếm, giao tiếp và nâng cao nhận thức của thị trường mục tiêu về sản phẩm và dịch vụ của bạn. Hãy thực hiện kết hợp nhưng công cụ và chiến lược marketing nhằm nâng cao hiệu quả quảng bá hình ảnh công ty.

Kiểm tra các công cụ và chiến lược marketing: Những giả định mà chúng ta không kiểm tra lại thường là những cái có khả năng gây ra nhưng rắc rối trong kinh doanh nhiều nhất. Hãy dành thời gian để kiểm tra tất cả nhưng giả định, đặc biệt khi bạn phải bỏ ra một khoản chi phí rất lớn.

Công việc kinh doanh của bạn sẽ có ít khả năng thất bại hơn nếu bạn có thể dự đoán trước kết quả. Kế hoạch kinh doanh của bạn phải chỉ ra được những mục tiêu thực tế. Tất cả nhũng điều đã đề cập ở trên không phải là những điều duy nhất bạn cần biết khi muốn khởi nghiệp. Hãy hỏi ý kiến chuyên gia nếu bạn không chắc chắn về điều bạn đang làm.